18 marca na Scenie Małej Teatru Powszechnego w Warszawie odbędzie się premiera spektaklu „Tęsknica” w reżyserii Pameli Leończyk. Tytuł spektaklu nawiązuje do dawnego określenia opisującego długotrwały stan tęsknoty i smutku oraz do nazwy słowiańskiego demona melancholii.
Główną inspiracją dla scenariusza była historia wsi Wigancice Żytawskie, która pod koniec lat dziewięćdziesiątych została zlikwidowana z powodu planów rozbudowy pobliskiej kopalni. Ostatecznie planów jednak nie zrealizowano, a po wielu latach do „wsi widma” regularnie powracają dawni mieszkańcy, by kultywować lokalne tradycje. Spektakl opowiada o zawiłościach tożsamości, sile lokalnej wspólnoty i społecznym zaangażowaniu, ale także dotyka niezwykle aktualnego dziś problemu wysiedlenia, pozbawienia domu i niszczenia dziedzictwa.
Powrót do domu
Jest taka wieś, która nie istnieje. Domów już nie ma, bo zrównano je z ziemią. Miała powstać tu hałda, ale kopalnia zmieniła zdanie. Są za to mieszkańcy, choć żyją teraz gdzieś indziej. Dziś, po dwudziestu latach od zlikwidowania wsi, w czynie społecznym porządkują tereny byłych posesji, koszą trawy, zasiewają kwiaty łubinu, spotykają się na piknikach i potańcówkach, a każdego roku organizują huczny międzypokoleniowy zjazd, gdzie wybierają Miss i Mistera wioski.
Spektakl „Tęsknica” to fantazja zainspirowana rozmowami z byłymi mieszkańcami wsi Wigancice Żytawskie (woj. dolnośląskie, gmina Bogatynia), wysiedlonej w 1999 roku na skutek decyzji miejscowej kopalni. Twórczynie i twórcy przedstawienia wsłuchują się w lokalne opowieści i tworzą na ich podstawie uniwersalną historię o chęci powrotu do domu. To spektakl, w którym z miłości mówi się po czesku, z tęsknoty przywołuje duchy hałdziarzy, a w nadziei na lepsze jutro wzywa na pomoc Elżbietę Jaworowicz. „Tęsknica” opowiada o ludziach przywiązanych do „swojego miejsca”, nawet jeśli wydaje się ono naznaczone klątwą.
Bohaterki i bohaterowie
Twórczynie i twórcy wyrażają szczególne podziękowania dla byłych mieszkanek i mieszkańców Wigancic Żytawskich: Lucyny Burczyńskiej, Elżbiety Lech-Gotthardt, Tomasza Mielecha, Krystyny Proch i Zbigniewa Szatkowskiego. W spektaklu wystąpią: Karolina Adamczyk, Natalia Lange, Artem Manuilov, Oskar Stoczyński.
Tęsknica – informacje dodatkowe
Premiera: 18 marca 2023 r., Scena Mała Teatru Powszechnego w Warszawie
Pokazy popremierowe: 19 marca 2023 r. o godz. 18.00 oraz 21, 22 i 23 marca o godz. 19.30.
- Reżyseria: Pamela Leończyk
- Tekst i dramaturgia: Daria Sobik
- Scenografia: Diana Lelonek
- Muzyka: Magdalena Sowul
- Reżyseria światła: Piotr Pieczyński
- Asystentka reżyserki: Anna Augustowska
Spektakl powstaje we współpracy z Festiwalem Nowe Epifanie jako efekt Laboratorium Nowych Epifanii.