„Sztuka nie powinna być luksusem życiowym i kontemplacyjnym smakowaniem form, jakimi artysta ozdobił otaczającą nas rzeczywistość. Zadaniem sztuki jest współdziałanie w kierunku zwycięstwa wyższych form organizacji życiowej. Terenem działalności sztuki jest produkcja formy w dziedzinie użyteczności społecznej”.
Dobro odnajduję w sztuce zaangażowanej. Takiej, która zwraca naszą uwagę na problemy, choć nie robi tego wprost, tym zajmuje się publicystyka.
„DOBRO WŁADZY ZŁEJ” to napis wykonany przez Jadwigę Sawicką w 2018 roku na wystawę „Między Zbawieniem a Konstytucją” w galerii BWA Warszawa. Tytuł odnosił się do nowego adresu galerii – między placem Zbawiciela a placem Konstytucji. Chwilę po odebraniu kluczy do nowej przestrzeni, 15 sierpnia, czyli w święto Matki Boskiej Królowej Polski i rocznicę Cudu nad Wisłą, na Jasnej Górze arcybiskup Wacław Depo w homilii stwierdził: „bardzo boleśnie powróciły w ostatnim czasie wypowiedzi, że w Polsce rządzi konstytucja, a nie Ewangelia, że konstytucja ma iść przed Ewangelią”.
W obliczu narastającego sporu o praworządność, do którego takimi wypowiedziami włączał się także Kościół, artyści zostali poproszeni, by w setną rocznicę odzyskania niepodległości zabrali w tej sprawie głos. Jadwiga Sawicka stworzyła plakat, który powielony pokrył ośmiometrową ścianę.
Po pięciu latach od tamtej wystawy złowrogie zapowiedzi polityków i biskupów stały się koszmarną rzeczywistością kobiet ściganych za dokonanie aborcji, a społeczeństwo zostało skrajnie spolaryzowane. Jednak praca Sawickiej, choć stworzona na tamtą wystawę, jest bardziej uniwersalna. Tak jak wszystkie
hasła pisane przez artystkę od końca lat 90., czy to na płótnie, czy na papierze, czy na okładkach książek albo przedstawiane w formie instalacji.
Charakterystyczną cechą jej malarstwa jest specyficzne użycie języka, polegające na subwersywnym umieszczaniu w obrazach pojedynczych słów lub znanych klisz językowych. Obrazy tekstowe Jadwigi Sawickiej stały się jednymi z najbardziej rozpoznawalnych znaków we współczesnej sztuce polskiej. Są otwarte znaczeniowo, gdyż artystka nie narzuca żadnej interpretacji i niczego nie tłumaczy. Po prostu podaje widzom słowa do namysłu. One czasami wzbudzają uśmiech swoją przewrotnością, błyskotliwym zestawieniem wyrazów, a czasem wprowadzają niepokój i dyskomfort. Skłaniają do zastanowienia się nad tym, co jest dobre.
Chcesz przeczytać cały artykuł?
Wspieraj NNO. Otrzymasz dostęp do tego i wszystkich artykułów z magazynu w wersji cyfrowej oraz wydanie papierowe.
Szczegóły
Justyna Kowalska
Galerzystka, od 12 lat prowadzi, wraz z Michałem Suchorą, galerię BWA Warszawa. Autorka książki „Galeria Wielka 19”, 2015, Czas kultury. Mama.
